หลายคนคงได้ยินชื่อ ถังเช่า กันอย่างดี ไม่ว่าจะจากคลิปดัง หรืออาหารเสริม ยาบำรุงร่างกาย ที่บอกต่อกันมาปากต่อปาก ว่ามีสรรพคุณครอบจักรวาล เป็นเห็ดสมุนไพรสุดวิเศษสามารถรักษาโรคได้หลากหลาย ทั้ง มะเร็ง โรคไต ระบบทางเดินหายใจ และเพิ่มสมรรถภาพทางเพศ แต่อย่างไรก็ตามเรามาทำความรู้จักต้นกำเนิดของ ถังเช่า ให้ลึกซึ้งกันดีกว่า
Cordyceps หรือที่รู้จักกันในชื่อ ถังเช่า ซึ่งคนทั่วไปมักเข้าใจผิดว่ามันคือเห็ดชนิดหนึ่ง แต่จริงๆ แล้วมันคือเชื้อราลักษณะคล้ายกาฝาก ถังเช่า มีรูปร่างที่พิเศษประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ส่วนที่เป็นตัวหนอนผีเสื้อและส่วนที่เป็นเห็ดซึ่งงอกออกจากส่วนหัวของตัวหนอน และเมื่อแห้งแล้วทั้งเห็ดและหนอนจะมีลักษณะคล้ายกระบอง สีออกโทนน้ำตาลดำ ทั้งนี้จุดเริ่มต้นของ ถังเช่า เกิดขึ้นจากการที่สปอร์เชื้อรา Cordyceps เข้าไปฝังภายในตัวของหนอนผีเสื้อวงศ์ Hepialus armoricanus ซึ่งอาศัยอยู่บนภูเขาน้ำแข็งที่มีความสูง 10,000-12,000 ฟุตจากระดับน้ำทะเล ในแถบภูเขาหิมาลัย ตามประเทศภูฎาน ทิเบต และจีน พอถึงหน้าหนาวหนอนผีเสื้อ จะจำศีลอยู่ใต้พื้นดิน และเมื่อหิมะละลายก็จะเริ่มออกมาหาอาหารโดยการกินใบไม้ พืช หรือน้ำค้างประทังชีวิต โดยระหว่างนี้เองพวกมันก็จะได้รับเชื้อราเข้าสู่ร่างกายจากการกินหรือผ่านทางบาดแผล หนอนผีเสื้อจะใช้เวลา 6 ปี ในการเปลี่ยนตัวเองไปเป็นผีเสื้อ จะขึ้นลงดินจำศีลหาและอาหารอย่างนี้เป็นวัฏจักรหลายรอบ ซึ่งเชื้อราที่เข้าสู่ร่างกายจะไม่ฆ่าพวกมันในทันที แต่จะค่อยขยายแทรกซึมทั่วร่าง จนกระทั้งเข้าสู่หน้าร้อน หนอนจะไชขึ้นมาตายใกล้ผิวดิน เชื้อราเหล่านี้ก็เติบโตเข้ายึดร่างกาย เปลี่ยนหนอนให้เป็นเส้นใย ดูดสารอาหาร แร่ธาตุจากร่าง งอกออกขึ้นเป็นดอกเห็ด/เป็นหญ้าหนอน ถั่งเช่า จากนั้นจะผลิตสปอร์แพร่กระจายต่อไป ซึ่งเราเรียกเรื้อสปอร์เหล่านี้ว่า Cordyceps |
ทั้งนี้สมัยก่อนตัวจามรี ซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอาศัยอยู่ในเขตอากาศหนาวเย็น ลักษณะเหมือนวัวหรือควายบ้านเรา เป็นสัตว์เลี้ยงของชาวทิเบต ชาวทิเบตจะใช้จามรีเหล่านี้เป็นพาหนะบรรทุกสิ่งของเดินทางข้ามเทือกเขาหิมาลัย พอตัวจามรีกินหญ้าหนอน หรือ ถังเช่า เข้าไปก็มีกำลังฟิตขึ้น สามารถเดินได้ไกลขึ้น แข็งแรงขึ้น ไม่ค่อยเจ็บป่วย ชาวทิเบตเลยสงสัยว่าจามรีนี้ท่านอะไรเข้าไปถึงได้แข็งแรง และไม่ค่อยเจ็บไข้ได้ป่วย เลยเฝ้าสังเกตจึงเห็นว่าได้กินถั่งเช่าเข้าไป ชาวทิเบตจึงทดลองเอาถั่งเช่ามาทดลองรับประทานและรู้สึกร่างกายแข็งแรงเช่นเดียวกัน
หลังจากนั้นเองในช่วงฤดูใบไม้ผลิ ชาวพืชพื้นเมืองในแถบประเทศจีนและทิเบต จะใช้เวลากว่า 6 สัปดาห์เพื่อขึ้นภูเขาตามหา ถั่งเช่า เมื่อพบแล้วจะขุดมันขึ้นมาจากดินด้วยมือ ทำความสะอาด ตากแห้งและนำมาใช้เป็นยาสมุนไพร บางคนนำมาต้มใส่ซุบไก่ หรือแช่เหล้า เพื่อรับประทานเป็น ยาบำรุงร่างกาย เพราะความหายากและลำบากในการเก็บ ประกอบกับสรรพคุณที่ดีต่อสุขภาพมากมาย ทำให้มีความต้องการ ถั่งเช่า มากขึ้น จนปัจจุบันถังเช่าทิเบตมีราคาแพงกว่าทองคำเสียอีก โดยทั่วๆไปราคา ถังเช่า จะมีราคาประมาณกิโลกรัมละ 250,000 บาท แต่ถ้าเป็นเกรดคุณภาพดี ๆ จะมีราคาสูงถึง 2,500,000 บาท เนื่องจากถั่งเช่าทั่วๆไปค่อยข้างหายาก และมีราคาสูง ปัจจุบันจึงมีถั่งเช่าอีกหนึ่งสายพันธุ์ที่ได้รับการยอมรับและเป็นที่นิยมกันอย่างแผร่หลายก็คือ “ถั่งเช่าสีทอง” เป็นเห็ดตระกูลเดียวกับเห็ดถั่งเช่าทิเบต แต่คนละพันธุ์พบอยู่ทั่วไป ในที่ที่มีอุณหภูมิระหว่าง 10-28 องศาเซลเซียส มีส่วนประกอบของสารอาหารและยาหลายชนิดที่สูงกว่าเห็ดถั่งเช่าทิเบต คนไทยสามารถเพาะ เห็ดถั่งเช่าสีทอง นี้ได้เองจากงานการวิจัยของ ดร.อานนท์ เอื้อตระกูล และท่านได้กล่าวว่า “ เห็ดถั่งเช่าสีทอง ก็เหมือนเห็ดถั่งเช่าแท้เพียงแต่ไม่ได้เกิดที่ทิเบต แต่มันยังโตไวกว่า มีสารคอร์ไดซิปิน (Cordycepin) ที่สูงกว่า เดี๋ยวนี้ทั้งโลกก็หันมาเพาะ เห็ดถั่งเช่าสีทอง เพราะว่าสามารถเพาะเลี้ยงได้ง่ายกว่า” |
สารสำคัญที่เป็นประโยชน์ในถั่งเช่าหลักๆมีด้วยกัน 2 สาร คือ
Cordycepin และ Adenosine สารดังกล่าวนี้มีประโยชน์ดังนี้
|
T-CORDYCEPS ที-ถั่งเช่า
|